Το Νησί μας

Οι Οινούσσες, γνωστές και ως Αιγνούσα, αποτελούν ένα όμορφο νησιωτικό σύμπλεγμα στο βορειοανατολικό Αιγαίο, και βρίσκονται στο στενό ανάμεσα στην Χίο και την Τουρκία. Το σύμπλεγμα αποτελείται απο εννέα μικρά νησιά και νησίδες με την Οινούσσα να είναι το μοναδικό κατοικημένο, ενώ ανάμεσά τους βρίσκουμε τη Παναγιά, τη Βάτο, το Γαϊδουρονήσι, το Ποντικόνησο, το Αρχοντόνησο, το Ποντικούδικο, το Λαιμούδικο και τα Πρασονήσια.
Στην αρχαιότητα, το νησί ξεχώριζε για το καλό κρασί του, και πιστεύεται ότι η ονομασία του νησιού οφείλεται στη ρίζα της λέξης «οίνος». Μια άλλη θεωρία προτείνει ότι η ονομασία «Εγνούσα» προέρχεται απο το αρχαίο όνομα του φυτού λυγαριάς, που υπάρχει παντού στο νησί.
Oι Οινούσσες είναι ένα νησί ξεχωριστό, μοναχικό και κοσμοπολίτικο συγχρόνως, πασίγνωστο για τη μεγάλη ναυτική παράδοση και τον πρωταγωνιστικό ρόλο στην παγκόσμια ναυτιλιακή σκηνή. Oλόκληρο το σύμπλεγμα των νησιών έχει ενταχθεί στο ευρωπαϊκό περιβαλλοντικό δίκτυο προστασίας «Natura 2000». Για περισσότερα, μπορείτε να επισκεφτείτε και την επίσημη ιστοσελίδα του Δήμου Οινουσσών (https://www.oinousses-municipality.gr)

Η Ιστορία των Οινουσσών

Αρχαιότητα - Βυζάντιο

Η ιστορία των Οινουσσών στους αρχαίους συγγραφείς - Βυζαντινή Περίοδος και Κατάληψη Γενουατών

6ος αιώνας π.Χ.

Το νησί αναφέρεται από τον λογογράφο Εκαταίο, 6ος αιώνας π.Χ., τον Ηρόδοτο, τον Θουκυδίδη, τον Ευαγγελιστή Λουκά στις «Πράξεις των Αποστόλων» και τέλος τον Ρωμαίο εγκυκλοπαιδιστή Πλίνιο τον νεότερο.

330 μ.Χ - 1346

Κατά την Βυζαντινή περίοδο, οι Οινούσσες εντάσσονται στη στρατιωτική περιοχή επιρροής της Χίου και χρησιμοποιούνται σαν στρατιωτικό παρατηρητήριο.
Το 1346 οι Γενουάτες καταλαμβάνουν την Χίο και τις Οινούσσες, και φημολογείται πως έκτισαν κάστρο στην δυτική πλευρά του νησιού, στην περιοχή που ακόμα και σήμερα αποκαλείται Κάστρο.

Τουρκοκρατία

Τουρκοκρατία και Εγκατάσταση πληθυσμού

1566

Το 1566 ο Πιαλή Πασάς κατέλαβε την Χίο και βρήκε τις Οινούσσες ακατοίκητες να χρησιμοποιούνται ως βοσκοτόπια και γι’αυτό τις ονόμασε προβατόνησα (στα τούρκικα: Κουγιούν-Αντασσί). Αργότερα, τις δώρισε σαν αμοιβή στον μοίραρχο της αρμάδας του, του οποίου οι κληρονόμοι τις αφιέρωσαν σαν μετόχι σε θρησκευτικό μουσουλμανικό ίδρυμα και ο τόπος χαρακτηρίστηκε ως βακουφικός.

1700-1800

Κατά το 1700, καταφτάνουν από τα Καρδάμυλα της Χίου οι πρώτες οικογένειες οι οποίες εγκαταστάθηκαν στην περιοχή Κάστρο. Στη συνέχεια, άλλες οικογένειες έφτασαν ως πρόσφυγες από την Πελοπόννησο μετά την αποτυχία της επανάστασης του Ορλόφ το 1769. Eγκαταστάθηκαν στα ανατολικά του νησιού, στον οικισμό Μαντράκι, το οποίο σήμερα αποτελεί τον οικισμό της Αιγνούσας και το λιμάνι.

1822-1900

Από την καταστροφή της Χίου στην Ανασυγκρότηση

1822

Με τη καταστροφή της Χίου από τους Τούρκους το 1822, οι κάτοικοι εγκατέλειψαν το νησί και βρήκαν καταφύγιο σε νησιά των Κυκλάδων και αλλού στην Ελλάδα.

1827-1860

Μετά την αμνηστία το 1827, επιστρέφουν στο νησί ξεκινώντας μια νέα περίοδο ανασυγκρότησης (ίδρυση σχολείου, γιατρός, κ.ά).

1853-1856

Κατά τον Κριμαϊκό πολέμο (1853-1856) πολλοί ασχολήθηκαν με την ιστιοφόρο ναυτιλία, συμβάλλοντας στην ακμή του νησιού.

1912-1922

Η Απελευθέρωση των Οινουσσών και η Μικρασιατική Καταστροφή

1912

Το 1912 τερματίζεται η τουρκική κυριαρχία στις Οινούσσες και την Χίο. Πριν την κατάληψη της Χίου, η τουρκική φρουρά αποχώρησε από την Αιγνούσσα, και μια εβδομάδα μετά, το πολεμικό «Σφακτηρία» κατέπλευσε στην Αιγνούσσα υψώνοντας την ελληνική σημαία στο Τελωνείο. Ο κυβερνήτης Χατζημιχάλης διόρισε ντόπιους ως Λιμενάρχη, Τελώνη, Σταθμάρχη Χωροφυλακής και Πολιτοφυλακής και διατήρησε πρόεδρο κοινότητας τον Παναγιώτη Μιχ. Λαιμό που παρέμεινε στο αξίωμα αυτό έως το 1917.

1914

Το 1914 με τον ξεριζωμό των Ελλήνων της Μικράς Ασιας, το νησί υποδέχτηκε μεγάλο αριθμό προσφύγων μέχρι τον επαναπατρισμό τους το 1918-1919.

1922

Το 1922, με την Μικρασιατική Καταστροφή και τον δεύτερο διωγμό έφτασαν περισσότεροι πρόσφυγες, μερικοί από τους οποίους εγκαταστάθηκαν μόνιμα στο νησί αυξάνοντας των πληθυσμό. Η χρονιά αυτή θα σηματοδοτήσει την ανακατάταξη του πληθυσμού.

1940-1974

Β' Παγκοσμίος Πολέμος: Κατοχή και Ανασυγκρότηση

1940-1945

Το 1941, η κατάληψη του νησιού από τους Γερμανούς προκάλεσε σοβαρά προβλήματα στους κατοίκους. Η κατάσταση βελτιώθηκε αργότερα χάρη στην ευγενική προσφορά των εύπορων Οινουσσίων που διέμεναν στο Λονδίνο και στην Αθήνα. Η οινουσσιώτικη ναυτιλία, παρά τις καταστροφές που είχε υποστεί κατά την διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου ανασυγκροτήθηκε γρήγορα.

1954

Το 1954 ιδρύθηκε το Ναυτικό Γυμνάσιο, το οποίο συνέβαλε στην αναβάθμιση της παιδείας και την παραμονή του πληθυσμού στο νησί. Σε αυτό συνέβαλαν επίσης τα κοινωφελή έργα που χρηματοδοτήθηκαν από Οινουσσίους της Αγγλίας και των ΗΠΑ, καθώς και η βοήθεια που δινόταν σε άπορους από οινουσσιώτικους φορείς του Λονδίνου και των Αθηνών.

1974-Σήμερα

Τουρκική εισβολή στην Κύπρο έως σήμερα

1974

Το 1974 αποδείχτηκε καθοριστικό έτος. Μετά την Τουρική εισβολή στην Κύπρο, πολλοί κάτοικοι αποχώρησαν από το νησί, φοβούμενοι παρόμοια γεγονότα. Ωστόσο, ορισμένοι επέστρεψαν λίγα χρόνια αργότερα. Από τότε και μέχρι τις ημέρες μας η ιστορία των Οινουσσών ακολούθησε την ιστορία της Χίου και της Ελλάδας.

Σήμερα

Oι Οινούσσες είναι ένα νησί ξεχωριστό, μοναχικό και κοσμοπολίτικο συγχρόνως, πασίγνωστο για τη μεγάλη ναυτική παράδοση και τον πρωταγωνιστικό ρόλο στην παγκόσμια ναυτιλιακή σκηνή. Oλόκληρο το σύμπλεγμα των νησιών έχει ενταχθεί στο ευρωπαϊκό περιβαλλοντικό δίκτυο προστασίας «Natura 2000».